ISTORIJAT RAZVOJA UDRUŽIVANJA ZADRUGA U SAVEZE U VOJVODINI
Organizovanje zadruga sa područja današnje Vojvodine u zadružne saveze započeto je od 1898. godine, kada su vojvođanske zemljoradničke zadruge bile među osnivačima Saveza srpskih zemljoradničkih zadruga, čije sedište je bilo u Zagrebu.
Nakon Prvog svetskog rata i velike ekonomske krize, u promenjenom društveno-ekonomskom ambijentu novostvorene države, zadruge su sa oslabljenih pozicija i dalje težile međusobnom povezivanju i zadružnom organizovanje, te 1928. godine osnivaju Savez srpskih zemljoradničkih zadruga sa sedištem u Novom Sadu. U ovom Savezu se u narednim godinama koncentriše većina vojvođanskih zadruga i manjih regionalnih Saveza, koji su do tada razjedinjeno poslovali. Savez srpskih zemljoradničkih zadruga u Novom Sadu, 1932. godine menja naziv u Savez zemljoradničkih zadruga. Uspešno poslovanje ovog Saveza zaustavio je Drugi svetski rat, tokom kojeg i privredne aktivnosti zadruga i Saveza bivaju obustavljene.
Po okončanju Drugog svetskog rata, i promene društveno-ekonomskog i političkog sistema, a nakon više promena i političkih eksperimenata u zadružnom organizovanju zadruga u Saveze u periodu od tri godine po završetku rata, dana 25.08.1948. godine, održana je osnivačka skupština Saveza zemljoradničkih zadruga Vojvodine, sa sedištem u Novom Sadu, u prisustvu 357 delegata iz 24 sreska zadružna saveza. Savez zemljoradničkih zadruga Vojvodine objedinio je vojvođanske zadruge i značajno doprinosio njihovom razvoju u skladu sa mogućnostima u tadašnjem društveno-ekonomskom i političkom sistemu.
Međutim, Savez zemljoradničkih zadruga Vojvodine prestao je sa radom po sili tadašnjih zakonskih odredbi i 1962. godine je pripojen Privrednoj komori Vojvodine. Rad vojvođanskog saveza pod nazivom Zadružni savez Vojvodine obnovljen je 14.03.1975. godine. Po odredbama Zakona o zadrugama iz 1990. godine Savez je reorganizovan 26.02.1991. godine, a zatim je 1997. godine uskladio svoju organizaciju i poslovanje sa Zakonom o zadrugama usvojenim 1996. godine. Posle donošenja Zakona o zadrugama u 2015. godini, Savez je uskladio svoja akta i poslovanje u odnosu na ovaj zakon 2016. godine.
Od početka 90-tih godina prošlog veka, uvođenjem ponovne slobode zadružnog organizovanja u skladu sa zakonskim odredbama o zadrugarstvu, otvoreno je novo poglavlje i trasiran put uspostavljanja zadružnog pokreta na izvornim zadružnim principima. Nakon opisanih transformacija i organizacionih promena, Zadružni savez Vojvodine ušao je u 21. vek kao nezavisna, stabilna organizacija, sa zaposlenim visokostručnim kadrovima i sopstvenom imovinom, oslonjen u potpunosti na svoje brojno članstvo i sopstvene kapacitete.
ZADRUŽNI SAVEZ VOJVODINE DANAS
Zadružni savez Vojvodine je danas samostalna, interesna, poslovna i stručna organizacija, čije članice su zadruge sa sedištem na području AP Vojvodine. Više od 95% članica Zadružnog saveza Vojvodine čine zemljoradničke, odnosno poljoprivredne zadruge, pri čemu članstvo u Savezu ostvaruju i druge vrste zadruga (kao što su na primer zanatske, frizerske, i druge vrste zadruga).
Zadružni savez Vojvodine predstavlja i zastupa interese zadruga pred državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, nosiocima javnih ovlašćenja, pred privrednim, neprivrednim i drugim organizacijama. Informativna uloga Saveza, kao i stručna i savetodavna pomoć, svakodnevno se pruža zadrugama – članicama Saveza, ali i budućim zadrugarima koji žele da osnuju zadrugu, u čemu mogu koristiti pomoć Saveza u celokupnom procesu – od savetovanja o osnivanju do registracije i početka rada zadruge. Zadružni savez Vojvodine obavlja zadružnu reviziju kod zadruga na osnovu Rešenja Ministarstva privrede (br. 401-00-00657/2016-06 od 01.04.2016. godine). Zadružna revizija pored kontrolne funkcije ima preventivnu i instruktivnu funkciju u cilju zaštite interesa zadruga, zadrugara i unapređenja zadrugarstva. Podsticanje razvoja zadrugarstva, unapređenje imidža zadružnog pokreta i informisanje šire javnosti o potencijalima zadružnog organizovanja uvek je u fokusu aktivnosti koje Zadružni savez Vojvodine preduzima. Razvoj međuzadružne saradnje i poslovnog povezivanja zadruga i drugih privrednih subjekata danas su nezaobilazni za poboljšanje položaja zadruga na tržištu i u ukupnom privrednom sistemu.
Savez poklanja veliku pažnju organizovanju savetovanja, konferencija, edukativnih skupova, kao i učešću na sajmovima i drugim manifestacijama, što sve doprinosi većim znanjima o zadrugarstvu i boljem pozicioniranju zadruga u svim segmentima privrede i društva.
Organi upravljanja Zadružnog saveza Vojvodine su skupština i upravni odbor, a nadzor nad radom Saveza obavlja nadzorni odbor. Organi rukovođenja Zadružnog saveza Vojvodine su predsednik Saveza i sekretar Saveza. Savez ima stručnu službu, koju čine visoko kvalifikovani stručnjaci iz različitih profesija.
U Zadružnom savezu Vojvodine članstvo ostvaruje 462 aktivne zadruge, koje objedinjuju više od 100.000 ljudi, u statusu zadrugara, kooperanata i zaposlenih. U proseku, u Vojvodini po jednom naseljenom mestu postoji jedna zadruga, pri čemu u pojedinim mestima nema aktivne zadruge, dok u većem broju naselja posluje više zadruga. Sa ciljem daljeg unapređenja zadružnog organizovanja poljoprivrednika koji još uvek nisu udruženi u zadruge, kao i sa ciljem unapređenja poslovanja postojećih zadruga i njihovih zadrugara, Zadružni savez Vojvodine preduzima niz aktivnosti kojima se podstiče razvoj i jačanje zadružnog pokreta na području Vojvodine.
